ශ්‍රී ලංකාවේ මානව වර්ගයාගේ සංවර්ධනයට මෙන්ම භාෂා සාහිත්‍ය කලාවන්ගේ සංවර්ධනයට ඉමහත් සේනටක් ඉටු කරන පන්සිය පනස් ජාතක පොත බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පුර්ව චාරිත කතා ලෙස සැලකේ. ත්‍රිපිටකයේ සුත්‍ර පිටකයට අයත් ඛුද්දකනිකායට ඇතුළත් ජාතක නම් කොටස හා සම්බන්ධ ජාතක පොකට ඇතුළත් වන්නේ ජාතක කතා පන්සිය හතළිස් පහක් පමණකි. නමින් පන්සිය පනස් යැයි කීවාද ආසන්න පන්සිය පනහා ලැන සලකා ඒ නම ව්‍යවහාරයට පත් වී ඇති බවක් දැකිය හැකිය. ජාතක පොතේ දක්නට ලැබෙන කතා මාර්ගය නිසා එය ජනප්‍රිය වුයේ යැයි සිතිය හැක.
ජාතක කතා පොදුජන ජීවිතයට කෙතර රට දුරට කාවැදී ඇත්දැයි තේරුම් ගත හැක්කේ ඔවුන් භාවිතා කරන යෙදුම්වලිනි, උපමා මාර්ගයෙන,ි සිතුම් පැතුම් වලිනි.( කාලකන්නියා ගිය තැන ගල් වැහි, මු හරි මුසිලයා,මෙහෙම කාලකන්නයෙක්, හරිම පිංගුත්තරයා, එයා දැන් වෙස්සන්තර වෙලා, හරිම බෝධිසත්වයෙක්) යන පොදු ජන කියමන් වලින් පැහැදිළි වන්නේ ජාතක කතා ජන ජීවිතයම කාවැදී අදත් කියාකාරී වී ඇති බවයි. අනුකම්පාව, සත්ව කරුණාව, ආගන්තුක සත්කාරය යන මෙයින් ඔප්පු වන්නේ ගුණ වගාවට පවා ජාතක කතා හේතු වු බවයි.
ලක්දිව රජවරුන් කීප දෙනෙකුම බෝධි සත්ව චරිත අනුගමනය කොට ඇත. එය ජාතක පොත නිසාම සිදුවුවක් බව පිළිගත යුතුය. රජතුමා බෝධිසත්වයෙකැයි ජන සමාජය පිළිගත්තෙත් ජාතක කතා නිසයි. සිංහල සමාජය හා ජාතක කුරුණැගල යුගයේ විසු පරාක්‍රම නම් ඇමතිවරයෙකුගේ ආරාධනාවෙන් වීරසිංහ ප්‍රතිරාජයන්ගේ උත්සහයෙන් ලියන ලද්දක් බව සැලකේ. සිංහල ජාතක පොත භික්ෂුන් වහන්සේලාගේ පරිවර්තනයක් ලෙස සැලකීම යුක්ති යුක්තය. ජාතක පොතේ දැක්වෙන ප්‍රකාශයට අනුව පරාක්‍රම ඇමතිවරයාගේ ඇරයුමින් වීරසිංහ ප්‍රතිරාජයන්ගේ ධනපරිත්‍යාගයෙන් බුද්ධඝෝෂ ආචාර්යවරයාගේ ඇසුරෙන් ශ්‍රී ලාංකික භික්ෂුන්ගේ ශ්‍රමයෙන් සකස් වුවක් ලෙස පිළිගත හැකිය.
මෙසේ රචිත පන්සිය පනස් ජාතක පොත නිසා අප රටේ සිංහල ජනතාවගේ දිවි පෙවෙත සකස් වු ආකාරය කෙබදු දැයි සිතා ගත හැකිය.ජාතක පොතේ කතා ඇසරෙන් ජන ජීවිතය සංවර්ධනය විය. උදාර ගති ගුණ සකස් විය. ජනතාව තුළ සුගුණ ධර්ම වර්ධනය වී ගිය අතර අගුණ ධර්ම දුරු වී ගියේය. පර පසළොස්වක පොහෝ දින පෙහෙවස් සමාදන් වු (අටසිල් සමාදන් වු) උපාසක උපාසිකාවෝ එක තැනකට රැස්ව තාලයකට අනුව කියු ජාතක කතාවකින් අපරිමිත තෘප්තියක් ලැබු අතර ඔවුන්ගේ ජිවීතවලට එයින් පුර්වාදර්ශයක් ලැබිණි. ඒ අනුව ශ්‍රී ලාංකික ජනතාව තුළ ආගන්තුක සත්කාරය, දයාව, දානය, පරිත්‍යාගය, අනුකම්පාව වඩා වර්ධනය වුයේය.සඳකිඳූරුදාව, වෙසතුරුදාව වැනි ජාතක කතා නාට්‍යාකාරයෙන් පන්සල්වල රඟ දැක්වීම ද සිදු කෙරිණි. වනිතාවන් තුළ පති භක්තිය ඉහළ මට්මක රදවා ගැනීමට එම ජන කතා හා නාට්‍ය අතිශයින් ඉවහල් වුයේය. සාහිත්‍යකරණයට යොමු වු කතුවරු, විශේෂයෙන් කාව්‍යකරණයට බොහෝ දෙනෙක් ජාතක කතාවක් වස්තු බීජය වශයෙන් තබා ගෙන කාව්‍ය නිර්මාණය කළහ. කව් සිළුමිණ, කාව්‍ය ශේඛරය, දහම්සොඩ කව, ගුත්තිල කාව්‍යය, සසදාවත, කුසදාව, වැනි පොත් අප සාහිත්‍යයට එකතු වුයේ ඒ අයුරිනි. ඒ සමඟම පෙදෙන් බුදු සිරිතා, වැනුවා නම් බුදු ගුණ වැනුවාමය. කිවි බැව් කිවිදුමේ, කුසුම් සැපත් එහි විපුල් පෙළ බෝසත් සර වැනුම්- වියතේ මුවපත් වේවා. වැනි පද්‍ය පාඨවලින් කවීන් ජාතක පොත සිය නිර්මාණකරණයට කෙනෙක් ඉවහල් කර ගත්තේ ද යන්න හෙළි දරව් වෙයි.
මේ නිසා සිංහල බෞද්ධ සාහිත්‍යයක් වුයේය. එදත් අදත් එය එසේමය. අද පවා නාට්‍ය නිර්මාණය සඳහා තෝරා ගන්නේ ජාතක කතාය. මනමේ- වෙස්සන්තර වැනි නාට්‍යවලින් ඒ බව ඔප්පු වෙයි. මේ ආකාරයට ජාතක පොත ශ්‍රී ලංකා ධරණි තලයෙහි පමණක් නොව ලෝකයේ බොහෝ රටවල ප්‍රචලිතව පවත්නා විශ්ව සාහිත්‍යයට අපෙන් එකතු කළ හැකි සාහිත්‍ය කෘතියක් බවට පත්ව ඇත. එහි වටිනාකම තව අවුරුදු දෙදහස් පන්සීයක් ඉක්ම ගිය ද අඩු නොවන තත්ත්වයක පවතී. සාහිත්‍ය ලතාවන් රෝපණයට අනගි තෝතැන්නක් ලෙස සැලකිය හැකි පන්සිය පනස් ජාතක පොත අගයෙන් අඩු නොවන කෘතියක් ලෙස සැලකීම සුදුසුය.
නාට්‍ය කලාව, චිත්‍ර කලාව, කැටයම් කලාව වැනි විවිධ කලාවන්ගේ පහළ වීමට ජාතක කතා බෙහෙවින් බලපා ඇති බව කිව යුතුය. ඒ අතරින් වෙස්සන්තර ජාතකය වැනි ජාතක කතා විහාරවල චිත්‍රණය කර දැක්වීමට අපේ කලාකරුවෝ සමත් වුහ. ඒ මඟින් ස්ත්‍රීන් තුළ තිබිය යුතු වනිතා ගුණාංග ස්ථාවරව පවත්වා ගැනීමට විශාල මෙහෙයක් මෙම ජාතක කතාවන්ගෙන් ඉටු වු බව සිතා ගත හැකිය.
බොහෝ විහාර මන්දිරවල දුරාචාරයේ යෙදුණු ස්ත්‍රීන්ට අත් වන ඉරණම ද ජාතක කතාවලින් පිළිබිඹු වන ආකාරයට දක්වා තිබීම නිසා අපේ කලාකරුවන් බොහෝ ස්ත්‍රීන් තුළ පාප භිරුක ගතියක් ඇති විය. ඒ සමඟම කලා පෝෂණය ද සිදුවිය. නාට්‍ය කලාවන් ද කාලයාගේ ඇවෑමෙන් සිංහල සාහිත්‍ය වංශයට එකතු වීමට ජාතක කතා බලපෑ බවද පැහැදිලිය.
මේ ආකාරයට ශ්‍රී ලංකාවේ ජන ජීවිතයට ජාතක කතා තරම් බලපෑ වෙනත් යමක් නැති තරම්ය. ගුණ ධර්මයන්ගෙන් සංවරශීලී ජනතාවක් බිහි වීමට ජාතක පොතින් ඉටු වු මෙහෙය සුළු පටු නොවේ. තවත් ඉදිරියට ද එමඟින් විශාල සාහිත්‍ය පෝෂණයක් සිදුවනු නොඅනුමානය.
No comments:
Post a Comment